Wat is oxalzuur precies?
Oxalzuur is een natuurlijk voorkomende stof die in veel planten voorkomt. Het wordt ook wel ethaandizuur genoemd en behoort tot de organische zuren. Planten zoals spinazie, rabarber en bietjes bevatten relatief hoge concentraties oxalzuur. In deze planten komt het vaak voor in de vorm van oxalaten, dit zijn zouten van oxalzuur die kunnen binden aan mineralen zoals calcium, magnesium en ijzer.
Hoe beïnvloedt oxalzuur je gezondheid?
Het effect van oxalzuur op de gezondheid hangt sterk af van de hoeveelheden die je binnenkrijgt en van je individuele gevoeligheid. Oxalzuur kan in het lichaam binden aan calcium, waardoor onoplosbare calciumoxalaatkristallen gevormd worden. Deze kristallen kunnen zich ophopen in de nieren en zo nierstenen veroorzaken. Mensen die gevoelig zijn voor nierstenen krijgen dan ook vaak het advies om voedingsmiddelen met veel oxalaten te vermijden.
Invloed op de opname van voedingsstoffen
Aangezien oxalzuur zich bindt aan mineralen, kan het de opname ervan in het lichaam verminderen. Hierdoor kan een hoge oxalaatinname leiden tot tekorten aan belangrijke stoffen zoals calcium, wat op de lange termijn gezondheidsproblemen kan veroorzaken zoals botontkalking.
Effecten bij mensen met gevoelige spijsvertering
Sommige mensen reageren gevoeliger op oxalaten, vooral bij bestaande maag- of darmproblemen. Bij hen kunnen oxalaten het darmslijmvlies irriteren, wat kan leiden tot klachten zoals een opgeblazen gevoel, krampen of diarree. Ook mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) kunnen gevoeliger zijn voor de effecten van oxalzuur.
Welke voedingsmiddelen bevatten veel oxalzuur?
Voedingsmiddelen die bekend staan om hun hoge oxalaatgehalte zijn onder andere spinazie, snijbiet, rabarber, bieten, cacao, noten zoals amandelen en cashewnoten, en zwarte thee. Het vermijden of beperken van deze producten kan nuttig zijn voor mensen die gevoelig zijn voor oxalaten of een verhoogd risico hebben op nierstenen.
Is het nodig om oxalzuur volledig te vermijden?
Voor de meeste mensen is het niet nodig om oxalzuur volledig uit het dieet te bannen. Oxalaatrijke groenten zoals spinazie en bieten bevatten ook veel andere waardevolle voedingsstoffen. Het matigen van de inname, zeker in combinatie met voldoende calcium in je voeding, kan al helpen om de nadelige effecten van oxalaten te verminderen.
Praktische tips
Het koken van oxalaatrijke groenten kan het oxaalgehalte verminderen, omdat een deel van de oxalaten in het kookwater terechtkomt. Ook het combineren van deze groenten met calciumrijke voedingsmiddelen kan helpen, omdat het calcium dan al in de darmen bindt aan oxalaten en niet in de nieren terechtkomt. Drink daarnaast voldoende water om de uitscheiding van afvalstoffen via de nieren te ondersteunen.
